Joost

Het eerste wat me te binnen schiet als ik aan Joost denk? Zijn hoofd. Hij was een rustige verschijning met een intense blik. Een blik waarin je kon zien dat hij contact maakte met de binnenwereld. Hij was een markant mens. Niet iemand die met de stroom meebewoog, maar iemand die zijn eigen, unieke pad liep. Dat was niet altijd eenvoudig voor hemzelf, maar hij deed het wel.

Ondernemingslust

Joost was gericht op belevenissen en had een enorme ondernemingslust: hij deed zoveel gave dingen. Daar genoot hij van. Een bootje kopen en mee rondvaren over de singels van Breda. In Parijs van de trappen van Trocadéro naar beneden skaten. Zich met een helikopter af laten zetten op een berg in Canada en dan alleen naar beneden boarden. Downhill skaten. Hij manoeuvreerde op het randje van wat kon, maar was zeker geen waaghals. Hij zag de realiteit onder ogen en handelde altijd vol vertrouwen. Hij kon zich in totale ontspanning overgeven aan hetgeen hij deed.

Jongere broertje

Voor mij was Joost mijn jongere broertje. Eén van een tweeling. Hij was tien jaar jonger en ik heb veel voor hem en m’n andere broer, Jeroen, gezorgd. Omdat het na schooltijd druk was in de slagerij van m’n ouders, moest ik altijd eerst naar huis om m’n broertjes uit bed te halen. Pas daarna kon ik afspreken. Voor een meisje van tien waren het levende poppen. Ik weet ook nog dat ik met m’n vriendinnen de hele dag naar het zwembad ging en dat Joost en Jeroen dan gewoon meegingen. Ik denk dat ze toen een jaar of zes, zeven waren. Misschien dat ze net hun zwemdiploma hadden. Zo groei je met elkaar op. Het contact dat je op zo’n manier krijgt is fantastisch.
Op een gegeven moment ga je je eigen leven opbouwen en zit je er niet meer bovenop. Dan krijg je op een andere manier verbinding.

Humor

Joost had humor. Zo’n compleet andere gedachtegang dan anderen. Zo verrassend. Hij kon zeggen: ‘Weet je wat ik laatst heb gekocht? Een babyhapje!’ Bleek hij zo’n potje gepureerd fruit te hebben gekocht: dan had hij altijd fruit in huis, maar kon het niet bederven. ‘En het is eigenlijk best lekker.’

Zielscontact

We hoefden elkaar niet vaak te zien: het was altijd goed. We hadden zielscontact. Nee: we hébben zielscontact. Het besef dat we allemaal onderdeel uitmaken van een groot geheel. Het kan me nu ontroeren als ik eraan terugdenk. Dat gevoel was intens tussen ons, zonder dat we het daar over hadden. We voerden kleine gesprekjes, die altijd gelijk ergens over gingen. We hadden weinig woorden nodig. Zo zette hij vlak voor hij stierf het lied op dat hij een klein jaar ervoor had uitgekozen voor de uitvaart van onze vader. We keken elkaar aan en er was zo’n intense verbinding. Dat was even zo’n moment en dan was het weer klaar. 

Voorbeeld

Ik heb ook van Joost geleerd. Ik paste mezelf vaak aan aan de verwachting. Joost had dat veel minder: als jongste van vijf kon hij zich dat ook meer veroorloven. Hij durfde meer zijn eigen weg te gaan.
Ik twijfelde bijvoorbeeld of ik op weg naar een schildervakantie in Zuid-Frankrijk een paar dagen in m’n eentje naar Parijs zou gaan. Ik was een jaar of dertig en was nog nooit alleen in zo’n grote stad geweest. En toen vertelde Joost dat hij alleen met z’n auto naar de Vogezen zou gaan. Dat gaf me het gevoel van: als hij dat kan, dan kan ik het ook. Ook die humorkant mag ik meer in herinnering roepen: daar wil ik zelf meer ruimte aan geven. Ik heb ook wel ’s gedachtes van ‘Ha, dat zou leuk of grappig zijn om te doen’, maar Joost deed het dan ook echt.

Groot hart

Joost was een man met een groot hart. Hij was altijd bereid te delen en was niet gericht op vergaren. ‘Je moet niet meer kopen dan nodig is.’ Hij kon de onzin en de waarde van alles zien en het vervolgens totaal omkeren. Want: waar gaat het allemaal over?
Hij had ook een groot religieus besef. Hij ging veel naar de kerk en heeft jaren hulpgoederen naar Polen gebracht. Hij was erg onder de indruk van de diensten daar. Toen hij stierf, lag het boek ‘Een gesprek met God’ op zijn nachtkastje. Hij was 36. 

Wijsheid

Mijn wereld stond op z’n kop toen ik hoorde dat hij plotseling was overleden. Tegelijkertijd was het alsof het me niet verbaasde. Hij heeft altijd gezegd dat hij niet oud zou worden en nu was het dus écht gebeurd. Door zijn overlijden had ik een enorm besef dat ons menselijk kunnen eigenlijk maar heel beperkt is. Er is ook wijsheid in me gekomen. Door Joost heb ik leren rouwen. Heb ik de essentie van leven en dood leren kennen. De betrekkelijkheid en waarde van alles. Toen heb ik besloten me niet meer gek te laten maken in het leven. 

Leren loslaten

Na ongeveer een jaar werd ik me ervan bewust dat je verschillende emoties naast elkaar kunt voelen. Aan de ene kant was er die wens hem terug te halen, als het kon. Maar aan de andere kant voelde ik ook dankbaarheid. Dankbaarheid dat ik dit had mogen meemaken. Dat ik had leren loslaten. Joosts overlijden heeft een weg gebaand om me te kunnen overgeven aan alles wat het leven in petto heeft. Het omgaan met de ziekte en het overlijden van mijn eigen man was daardoor een beetje voorbereid. 

Dankbaarheid

Joost blijft altijd 36. Eigenlijk vind ik dat wel mooi. Hij wordt een soort mythe, door de verhalen die wij over hem vertellen. De verhalen die ons helpen.
Ik kan grote dankbaarheid voelen als ik terugdenk aan Joost. Je zult maar 36 jaar lang zo’n broer hebben gehad. Je zo verbonden hebben gevoeld. Zoveel van elkaar hebben geleerd. Zoveel samen hebben gelachen en gedeeld. Dat is toch fantastisch?

Marie-Thérèse de Lange